Contracten en overeenkomsten

Overeenkomsten zijn er in alle vormen en maten. Denk aan de koop van een brood bij de bakker, de huur van een (vakantie)woning of een grote zakelijke (miljoenen)deal. Overeenkomsten worden ook door iedereen gesloten. Sterker nog, velen sluiten dagelijks een overeenkomst, vaak zelfs meerdere overeenkomsten per dag.

Wilsovereenstemming

Hoewel de (financiële) belangen tussen verschillende overeenkomsten bijzonder groot (kunnen) zijn, een ijsje bij de ijscoboer koop je zonder nadenken, terwijl een auto over het algemeen pas na een gedegen onderzoek wordt gekocht, komt de overeenkomst in nagenoeg alle gevallen op dezelfde wijze tot stand; namelijk doordat de wil van partijen overeenstemt om een bepaalde overeenkomst onder bepaalde voorwaarden en voor een bepaalde prijs aan te gaan. Er moet, zogezegd, sprake zijn van wilsovereenstemming.

Anders dan veel mensen denken, is het ondertekenen van een overeenkomst of het betalen van geld géén voorwaarde voor de totstandkoming van de overeenkomst. Overeenkomsten kunnen zowel mondeling als schriftelijk worden afgesloten. Het schriftelijke document dient enkel als bewijsmiddel, wanneer een geschil ontstaat over het bestaan en/of de inhoud van de overeenkomst.

De aanvaarding van een aanbod

De wet schrijft voor dat partijen hun wil moeten openbaren door een aanbod en de aanvaarding daarvan. Hoewel het aanbod veelal door de verkoper zal worden gedaan, is dat geen vereiste; ook kopers kunnen een bod uitbrengen. Tijdens onderhandelingen zal een bod vaak worden beantwoord door een tegenbod, waardoor beide partijen over en weer biedingen aan elkaar uitbrengen.

Het aanbod en de aanvaarding zijn in principe niet aan regels gebonden. Beiden kunnen zowel mondeling, schriftelijk als non-verbaal plaatsvinden. Dat laatste gebeurt bijvoorbeeld vaak bij veilingen, waar met het opsteken van een hand of het knikken met het hoofd een nieuw, hoger bod wordt uitgebracht.

Herroepelijk of onherroepelijk aanbod?

Niet elk aanbod is hetzelfde. In de eerste plaats kan een onderscheid worden gemaakt tussen een herroepelijk en een onherroepelijk aanbod. Waar de aanbieder op een herroepelijk aanbod kan terugkomen, doordat hij het kan intrekken mits het nog niet is geaccepteerd, kan hij dat bij een onherroepelijk aanbod niet. De aanbieder kan vooraf zelf bepalen of hij een herroepelijk of een onherroepelijk aanbod doet. Als het voorstel hier niets over meldt, wordt teruggevallen op de wet. In dat geval is een voorstel onherroepelijk als het voor een bepaalde periode, bijvoorbeeld 7 dagen, geldig is. Wordt in het aanbod geen aanvaardingstermijn genoemd, dan is het voorstel herroepelijk.

Als u twijfelt of u een overeenkomst wilt aangaan, kunt u in plaats van een herroepelijk aanbod ook een vrijblijvend aanbod formuleren. Bij een vrijblijvend aanbod behoud u zich het recht om het (kort) na de aanvaarding daarvan alsnog in te trekken. In zoverre bent u met het uitbrengen van een vrijblijvend aanbod dus nog nergens aan gebonden.

Misverstanden voorkomen

Omdat de besproken verschillen over het algemeen groot zijn, zal in de praktijk snel duidelijk zijn wat voor aanbod er op tafel ligt. Doordat (bijna) identieke situaties, zoals vaak in het recht, ook op dit punt echter lang niet altijd hetzelfde beoordeeld worden, kan er soms toch enige onduidelijkheid ontstaan. Zo zal niemand er aan twijfelen dat hij zijn supermarkt mag aanspreken op de aanbiedingen uit de reclamefolder, maar moet een advertentie van een huis in principe worden beschouwd als een uitnodiging om een aanbod te doen of een uitnodiging om met elkaar in onderhandeling te treden.

Om misverstanden en/of onduidelijkheid te voorkomen, is het verstandig om helder te communiceren en duidelijk aan te geven wat u bedoelt en/of wilt. Op deze manier kan het risico op discussies fors worden verkleind.

Meer informatie

Voordat u een overeenkomst sluit, is het altijd verstandig de details door een advocaat te laten toetsen. U bent altijd van harte welkom met uw vragen. Neem hiervoor contact met ons op.