Opzeggen en ontbinden

Het verschil tussen het opzeggen van overeenkomsten en het ontbinden van overeenkomsten is grofweg dat opzeggen meestal ook kan zonder dat er sprake is van een geschil of een tekortkoming van één van de partijen. De overeenkomst wordt dan beëindigd, mits een voldoende lange opzegtermijn in acht wordt genomen.

Er zijn bijzondere gevallen waarvoor de wet afwijkende bepalingen heeft opgenomen. Zo geldt voor de arbeidsovereenkomst dat hele specifieke voorwaarden in acht moeten worden genomen als een werkgever rechtsgeldig wil opzeggen. Het opzeggen van een arbeidsovereenkomst is dus lastiger.

Ontbinden wegens wanprestatie

Ontbinden van een overeenkomst kan als de wederpartij tekort is geschoten in de nakoming van zijn verplichtingen, tenzij die tekortkoming zo klein is dat het onredelijk is de overeenkomst om die reden te ontbinden. In de woorden van de werkgever: “..een tekortkoming zodanig is dat dit ontbinding van de overeenkomst niet rechtvaardigt.”
Ondernemers schrijven al snel dat zij een overeenkomst ontbinden als de ander tekortschiet, maar er zijn veel keuzemogelijkheden en alternatieven die soms veel gunstiger zijn. Denk hier dus eerst goed over na.

Gedeeltelijk ontbinden van een overeenkomst

Als goederen zijn geleverd, maar er is ondeugdelijk geleverd omdat de kwaliteit slecht was, wil je soms de zaken niet terug te sturen. Je kunt dan ook gedeeltelijk de overeenkomst ontbinden. Je stelt dan vast dat je niet geleverd hebt gekregen waar je recht op had, ontbindt gedeeltelijk de overeenkomst voor zover er tekort geschoten is en verbindt daaraan de conclusie dat je de koopsom slechts gedeeltelijk verschuldigd bent.

Vernietiging van een overeenkomst

Er kan naast wanprestatie ook sprake zijn van dwaling of bedrog. Dan kan een overeenkomst worden vernietigd. Het grote verschil is dat bij dwaling of bedrog een rechtshandeling met terugwerkende kracht wordt geacht nooit te hebben bestaan. Door vernietiging zal de overeenkomst met terugwerkende kracht haar werking verliezen op grond van art. 3:53 BW. Daardoor zullen over en weer tussen partijen terugleveringsverplichtingen ontstaan. Bijvoorbeeld enerzijds het terug leveren van de gekochte goederen en anderzijds het terugbetalen van de koopsom. Bij ontbinding eindigt de overeenkomst pas op het moment dat er ontbonden wordt.

Bedrog is vaak moeilijk te bewijzen, daarom wordt ook als er bedrog in het spel is meestal een beroep gedaan op dwaling. Dit kan discussie opleveren. Om die reden is het soms praktischer om te kiezen voor ontbinding of gedeeltelijke ontbinding van een overeenkomst.

Opzeggen of ontbinden?

Als u een opdracht gegeven heeft aan een derde om werkzaamheden te verrichten, dan is op grond van de wet opzegging te allen tijde mogelijk, tenzij er afwijkende afspraken zijn gemaakt. Dit laatste is niet mogelijk wanneer een opdracht wordt verricht voor een consument. Om die reden is opzeggen vaak veel gemakkelijker dan ontbinden, omdat je bij ontbinden moet kunnen bewijzen dat degene die de opdracht uitvoert is tekortgeschoten.

Omgekeerd geldt dat sommige overeenkomsten moeilijk kunnen worden opgezegd, of slechts op een zeer lange termijn kunnen worden opgezegd. In zulke gevallen verdient het de voorkeur om een overeenkomst te ontbinden op grond van tekortschieten van de wederpartij.

Meer informatie

Wilt u meer informatie over het opzeggen, vernietigen of ontbinden van overeenkomsten? Neem dan contact met ons op. Onze advocaten helpen u graag verder.