Ketenaansprakelijkheid

Wet Aanpak Schijnconstructies

Per 1 juli 2015 is de Wet Aanpak Schijnconstructies voor werkgevers en opdrachtgevers in werking getreden. In dit artikel zal uitgelegd worden wat deze ketenaansprakelijkheid voor loon is en wanneer u als opdrachtgever, werkgever of als werknemer hiermee te maken kunt krijgen. Ook zal besproken worden wanneer werknemers hun opdrachtgever aansprakelijk kunnen stellen en hoe opdrachtgevers aansprakelijkheid kunnen voorkomen.

De partijen

Er zijn verschillende partijen die een rol kunnen spelen in de ketenaansprakelijkheidsregeling. Het gaat om de hoofdopdrachtgever, de hoofdaannemer, de onderaannemer, uitzendbureau of werkgever en de uitzendkracht of werknemer.

Verschillende schakels

U kunt als bedrijf de opdracht geven aan een andere bedrijf om werkzaamheden te verrichten. Deze onderaannemer kan vervolgens besluiten om personeel in te zetten om de werkzaamheden uit te voeren. Soms is dat personeel in dienst van een uitzendbureau. Hiermee ontstaat een keten van verschillende partijen. Alle schakels in die keten zijn samen verantwoordelijk voor het loon van de werknemer. Wordt het loon aan de werknemer niet betaald dan kan deze werknemer iedere partij aansprakelijk stellen voor betaling van hun loon. Dit is wat de ketenaansprakelijkheid voor loon inhoudt.

De voorwaarden

Er moet aan drie voorwaarden worden voldaan. Er moet een keten van bedrijven zijn die ieder een deel van het werk of van de opdracht uitvoeren. Daarbij mag het ook gaan om buitenlandse bedrijven. Tussen de verschillende bedrijven moet sprake zijn van opdrachtovereenkomsten of overeenkomsten van aanneming van werk voor de uitvoering. Het derde vereiste is dat de werknemer die de werkzaamheden uiteindelijk verricht, het werk niet of niet volledig ontvangt. De ketenaansprakelijkheid geldt niet bij koopovereenkomsten, wanneer ZZP-ers ingeschakeld worden om het werk te verrichten of wanneer een particulier het bedrijf huurt om het werk uit te voeren.

Aansprakelijk voor betaling loon werknemer

De werknemer kan bij ketenaansprakelijkheid wanneer hij geen loon ontvangt, dus ieder schakel in de keten aanspreken. De verschillende schakels kunnen deze aansprakelijkheid doorschuiven naar de volgende in de keten net zo lang tot de hoofdopdrachtgever aansprakelijk is. Dit heet voortijdelijke aansprakelijkheid.

Hoe te handelen als werknemer?

Als werknemer is het aan te raden om eerst naar uw eigen werkgever of naar de directe opdrachtgever te stappen. Wordt het loon niet betaald dan kunt u als werknemer naar één van de volgende schakels in de keten gaan. Blijft ook dan betaling van het loon uit, dan kan u als werknemer de stap naar de rechter maken en de directe werkgever of opdrachtgever in rechte te betrekken. Vervolgens moet bij het uitblijven van betaling van het loon deze stappen opnieuw worden gevolgd voor de volgende in de schakel.

Verklaring deurwaarder

Alleen wanneer de directe werkgever of werknemer onvindbaar is, mag direct de stap worden gezet naar de volgende in de schakel. Hiervoor is dan wel een verklaring van de deurwaarder nodig. Hetzelfde geldt wanneer een partij niet is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel of in een buitenlandse register van ondernemingen, dan wel bij een partij die failliet is gegaan met een boedel die onvoldoende is om de vordering te betalen.

De versnelde route

Er zijn twee situaties denkbaar waarin een werknemer versneld naar de hoofdopdrachtgever mag stappen. Dat is wanneer het achterstallig loon na een jaar nog steeds niet is betaald, of bij ernstige onderbetaling. In dat geval mag de werknemer al een half jaar naar de hoofdopdrachtgever stappen. Van ernstige onderbetaling is sprake wanneer de werknemer minstens drie maanden lang minder dan de helft krijgt van het afgesproken loon of wanneer de werknemer minstens drie maanden lang minder dan 70% krijgt van het minimumloon en de minimumvakantiebijslag. De keten gaat lopen wanneer de werknemer een vordering indient bij de werkgever en tegelijkertijd de hoofdopdrachtgever hiervoor informeert.

Tot slot

Heeft u als werknemer te maken met een dergelijke situatie of zit u als werkgever of als onderaannemer in een dergelijke keten verstrikt en wilt u hierover meer informatie, neemt u dan contact op met mr. Suzanne van Dijsseldonk.