Gewijsde

Kracht en gezag van gewijsde

Wanneer de rechter een uitspraak doet, kan daartegen over het algemeen een rechtsmiddel worden ingesteld. Wanneer (één van de) partijen een rechtsmiddel instelt, blijft het vonnis herroepelijk; op een later moment kan namelijk worden vastgesteld dat het vonnis niet (geheel) correct was.

Kracht van gewijsde

Vanaf het moment de termijn is verstreken waarin een rechtsmiddel kon worden ingesteld of het laatste gewone rechtsmiddel vruchteloos was ingezet, is het vonnis onherroepelijk. Op dat moment krijgt het kracht van gewijsde.

Wanneer een uitspraak kracht van gewijsde heeft, is het de (nieuwe) juridische werkelijkheid geworden. In dat geval moet het vonnis te allen tijde volledig en correct worden nagekomen.

Wanneer een vonnis kracht van gewijsde krijgt, kan dat verstrekkende consequenties hebben. Het komt zelfs geregeld voor dat een vonnis dat kracht van gewijsde heeft aantoonbaar in strijd is met de feitelijke waarheid. Dit kan zich bij voorbeeld voordoen wanneer iemand geen verweer

voert tegen een ten onrechte ingediende vordering en vervolgens geen, althans niet tijdig, verzet instelt tegen het verstekvonnis waarin die onterechte vordering is toegewezen.

De wetgever heeft voor dergelijke gevallen de (harde) keuze gemaakt dat de rechtszekerheid dan prevaleert boven de feitelijke waarheid.

Gezag van gewijsde

In een vonnis wijst de rechter niet alleen vorderingen toe of af, maar motiveert hij ook hoe hij tot een bepaalde eindbeslissing gekomen is. In veel gevallen zal de rechter dan uitspreken hoe hij over de rechtsverhouding van partijen denkt; welk contract tussen hen van toepassing is en hoe dat luidt of welke schadeveroorzakende gebeurtenis zich heeft voorgedaan en wat de consequenties daarvan zijn.

Indien geen bezwaar wordt gemaakt/ingesteld tegen deze beslissingen, krijgt deze beslissing gezag van gewijsde. In dat geval kan daar op een later moment – ook in andere procedures - niet meer op terug worden gekomen.

Wanneer een partij zich ermee kan verenigen dat hij bij rechterlijk vonnis tot een bepaald bedrag is veroordeeld, maar zich niet kan vinden in de motivering van de rechter, kan het onder omstandigheden dan ook verstandig zijn toch een rechtsmiddel in te stellen, om te voorkomen dat de uitspraak gezag van gewijsde krijgt en rechters in latere procedures gebonden zijn aan de door de rechter vastgestelde rechtsverhouding.

Uw advocaten

Onze succesverhalen

Gerelateerde blogs