Getuigenverhoor

Diegene die zich op specifieke feiten beroept, moet het bestaan van die feiten stellen en – bij gemotiveerde betwisting door de wederpartij – bewijzen. Juristen noemen dit de stel- en bewijsplicht.

In sommige gevallen is het voor een partij niet duidelijk of hij over (voldoende) bewijs beschikt om zijn stellingen te bewijzen. Dit speelt vaak met name wanner diegene zijn stellingen met getuigenverklaringen wil/moet bewijzen; in dat geval moet hij namelijk vooraf inschatten wat getuigen zich kunnen herinneren en/of in hoeverre zij naar waarheid zullen verklaren (of dat zij – ondanks het feit dat zij onder ede staan – bereid zijn te liegen).

Om partijen in de gelegenheid te stellen om hun proceskansen beter in te kunnen schatten, heeft de wetgever de mogelijkheid gecreëerd dat partijen om een voorlopig getuigenverhoor kunnen verzoeken.

De hoofdregel is dat partijen te allen tijde het recht hebben op een voorlopig getuigenverhoor. De rechter wijst het verzoek in principe dan ook toe, tenzij:

1. De verzoeker met zijn verzoek misbruik maakt van een van bevoegdheid;
2. Het verzoek in strijd is met de goede procesorde of er andere zwaarwichtige bezwaren; en/of
3. Verzoeker geen belang heeft bij zijn verzoek.

Verzoek tot voorlopig getuigenverhoor

Dit verzoek moet schriftelijk worden ingediend bij de rechter die naar alle waarschijnlijkheid ook bevoegd zal zijn om kennis te nemen van de eventuele inhoudelijke procedure. Het verzoekschrift wordt behandeld op een mondelinge behandeling, waar de wederpartij zich tegen het verzoek kan verweren.

Wanneer de rechtbank het verzoek honoreert, zullen getuigen op een later moment worden gehoord. Daarvoor zal bijna altijd een nieuwe zittingsdatum worden gepland.

Getuigen

Getuigen zijn verplicht te verschijnen. Tijden het verhoor van de getuigen kunnen de rechter en partijen vragen aan de getuigen stellen. Omdat getuigen onder ede wordt gehoord, is liegen strafbaar.

De door de getuige afgegeven verklaring wordt over het algemeen vastgelegd in een door de rechter gedicteerde samenvatting. Aan het einde van het verhoor dient de getuige de door de rechter gemaakte samenvatting te ondertekenen, waarmee hij verklaart dat de door de rechter gemaakte samenvatting zijn verklaring correct weergeeft.

Wanneer een getuige kosten heeft gemaakt om bij het verhoor aanwezig te kunnen zijn (denk aan reis- en parkeerkosten, maar ook een vergoeding voor de bestede tijd) kan de rechter een compensatie toekennen. Deze kosten, veelal taxen genoemd, komen in beginsel voor rekening van degene die de betreffende partij heeft opgeroepen, al kunnen deze kosten in een eventuele latere procedure bij de andere partij worden gelegd.

Nadat alle door verzoeker gewenste getuigen zijn gehoord, kan de wederpartij getuigen in contra-enquête laten horen.