De waarheid achter bonussen

De afgelopen jaren waren bonussen vaak negatief in het nieuws. Enkele bedrijven hebben geprobeerd toegezegde bonussen in te trekken. Soms had dat succes, maar meestal niet. Afgelopen week zagen de bestuursleden van de Rabobank af van hun bonus over 2012. Hoe zou dat zijn gegaan?

Steeds meer bedrijven hanteren een bonussysteem om hun werknemers te motiveren tot extra inzet. Wanneer bonusbedragen buitensporig hoog worden, kan dat tot publieke commotie leiden.

Hoewel de reactie van het publiek soms zeer begrijpelijk is, kan een werkgever bonustoezeggingen achteraf niet zomaar intrekken. Dat zou niet eerlijk zijn. In veel gevallen heeft de werknemer extra gewerkt om zijn target te behalen, zonder overwerkvergoeding of onregelmatigheidstoeslag. Ook heeft de werknemer soms ingestemd met een lager (basis)salaris dan hij zou hebben gedaan als er geen bonusregeling was geweest.

Wanneer de bonusregeling tot publieke commotie leidt, komen werkgevers en werknemers soms overeen dat de bonus onder een andere naam wordt uitbetaald. Het basissalaris wordt, bijvoorbeeld, alsnog aangevuld of een pensioengat wordt gedicht. Op die manier krijgt de werknemer zijn “bonus”, terwijl de werkgever zijn reputatie redt. Of de bestuurders van de Rabobank dit zo geregeld hebben, is mij niet bekend, maar ik sluit het niet uit.

Indien een werkgever zo’n discussie wil vermijden, kan hij met een eenzijdig wijzigingsbeding de mogelijkheid creëren om de bonus achteraf aan te passen of in te trekken. Dan is hij niet aan toezeggingen gebonden en kan hij makkelijk op ontwikkelingen inspringen.

Als altijd geldt: maak duidelijke (bonus)afspraken. Wat is de target en welke bonus hoort daarbij? Wie heeft zeggenschap over de omvang van de bonus? Wanneer wordt de bonus uitbetaald? Als u gemaakte afspraken schriftelijk goed vastlegt, is de kans op discussies klein.