Slachtoffer oplichting

Onlangs kwam in het nieuws dat op de veilingsite sloepauctions.nl een oplichter actief te zijn die een ‘verkochte’ sloep niet leverde.

De Telegraaf (Vaarkrant) publiceerde hierover. Opmerkelijk is dat de handelwijze van de oplichter of de ‘truc’ altijd dezelfde is. Het maakt dan niet uit of het gaat om een sloep, een auto of een ander duurzaam gebruiksvoorwerp.

Het probleem doet zich voor als de koper snel en vooraf moet betalen, nog voordat de zaak geleverd is. De juridische eigendom (van het voorwerp of de zaak) is dan nog niet overgegaan. Helemaal vervelend wordt het natuurlijk als dan (achteraf) blijkt dat de verkoper helemaal niet de eigenaar van de zaak was of dat deze zich voordeed als zijnde de eigenaar.

Zonder al te diep in te gaan op de juridische vereisten voor een rechtsgeldige eigendomsoverdracht, te weten: beschikkingsbevoegdheid bij de verkoper (is verkoper daadwerkelijk eigenaar of is het een gestolen zaak?), een geldige titel (koopovereenkomst) en een leveringsformaliteit (sleuteloverdracht en/of registratie van de zaak) zijn er wel handvatten te bedenken om de koop goed te laten verlopen. Vaak gaat het fout op het moment dat de levering niet meer plaatsvindt en het geld al is betaald en de verkoper met de zaak blijkt ‘verdwenen’. Veelal lukt het dan niet meer het geld terug te krijgen.

Drie tips om altijd bij de koop van een zaak rekening mee te houden:

1. Check de verkoper en vraag hem een eigendomsbewijs of bewijs dat deze de eigenaar is.
2. Controleer de zaak en spreek fysiek af om de boot of auto te bekijken.
3. Betaal nooit vooraf! Steek gelijk over. Dit betekent of telefonisch overmaken of contant betalen als de sleutel en de zaak is overgedragen of op naam van de koper wordt gezet.
4. Sluit bij voorkeur geen koop zonder de afspraken op papier te hebben gezet of schriftelijk te hebben bevestigd. Mondelinge afspraken zijn ook afspraken, maar lastig te bewijzen als het fout gaat.

Gaat het toch fout dan is het lastig de oplichter aan te pakken. Aangifte bij de politie wordt vaak wel opgenomen, maar gezien als een civiele kwestie die niet altijd in een strafrechtelijk vervolgtraject eindigt. Beslag leggen en gaan procederen is ook een optie maar dit brengt aanzienlijke griffierechten en advocaatkosten met zich mee nog even los van de vraag of het beslag doel treft. Ook hier geldt: Voorkomen is beter dan genezen.