Coulant voor Stapel

Diederik Stapel was tot voor kort een bekende hoogleraar in de sociaal-psychologie aan de Universiteit van Tilburg (UvT). In zijn wetenschappelijke loopbaan publiceerde hij meer dan 130 artikelen in wetenschappelijke tijdschriften. Hij won meerdere awards en nam regelmatig deel aan het publieke debat.

Nadat een vermoeden was gerezen over frauduleuze handelingen door Stapel bij wetenschappelijk onderzoek, gaf Stapel toe dat hij in sommige publicaties data had verzonnen. De UvT stelde hem vrijwel onmiddellijk op non-actief. Eind augustus 2011 constateerde een commissie dat Stapel betrokken was bij “een grootschalige, langdurige fraude met data, waardoor mensen en met name jonge, aan hem toevertrouwde onderzoekers aan het begin van hun carrière, ten diepste getroffen zijn. Dit is uitzonderlijk laakbaar gedrag waardoor de wetenschap en met name het vakgebied van de Sociale Psychologie in hoge mate is geschaad.”

Het wekt verbazing dat de UvT wachtte met het ontslag van Stapel. Meteen nadat Stapel erkende data te hebben verzonnen, had zijn werkgever hem op staande voet kunnen ontslaan. De werkgever mag een dienstverband onmiddellijk opzeggen als de werknemer zich schuldig heeft gemaakt “aan verduistering, bedrog of andere misdrijven, waardoor hij het vertrouwen van de werkgever onwaardig wordt.”

Werknemers worden voor minder op staande voet ontslagen. Sprekende voorbeelden zijn de cateringmedewerker die een zakje pinda’s stal en de HEMA-medewerker die na viering van zijn 25-jarig jubileum zonder betaling motorolie meenam. Juist een frauderende hoogleraar had de Universiteit met minder aarzeling op staande voet kunnen ontslaan.