Over ezels en mierenneukers

Een agent in uniform nam in februari 2010 in Enschede een blikje bier van burger Sietze Jan V. in beslag. “Mierenneuker”, schold Sietze. “Proces-verbaal”, gromde de bromsnor. De Hoge Raad vindt dat mierenneuker wel kan.

De politierechter in Almelo had Sietze Jan V. nog veroordeeld voor het beledigen van een ambtenaar-in-functie. De Hoge Raad zag niet waarom het gebruik van dit woord in deze situatie beledigend zou zijn. Het CDA is boos en wil opheldering van de minister van Justitie en Veiligheid.

Elke opzettelijke belediging is strafbaar als een misdrijf (art. 266 Wetboek van Strafrecht). Belediging van bijzondere organen en functionarissen kan leiden tot strafverzwaring. De vraag is: wanneer is er sprake van een strafbare belediging?

Van belediging is sprake als iemands eer of goede naam wordt aangerand. Als beledigend zijn in het verleden termen aangemerkt als: ezel, rund, varken, zwijn, schele, bochel, klerewijf, kankerhoer, teringlijer, rotmof, vuile racist en smerige nazi’s. Ook feitelijke handelingen kunnen als belediging worden bestraft, zoals: het opsteken van de middelvinger en het toezenden van kattenstront aan een gemeenteambtenaar. In 2009 heeft de Hoge Raad beslist dat woorden waarvan het gebruik in het algemeen niet beledigend is, toch beledigend kunnen zijn in de context waarin die uitlating is gedaan.

Of de eer en goede naam worden aangetast hangt af van de op dat moment geldende maatschappelijke normen. Het is aan de rechter voorbehouden om te bepalen of een term beledigend is. Hierdoor is bij lang niet alle termen van tevoren nauwkeurig te voorspellen of een rechter die als beledigend zal beoordelen. Uit een recent onderzoek onder medewerkers van het Openbaar Ministerie en de Rechtbanken komt naar voren dat zij woorden als klojo, pannenkoek, barbiepop, nerd, koekenbakker en zielepiet minder snel als beledigend beschouwen. Het is maar dat u het weet.