Opnieuw in beeld: De coöperatie

Sinds de kredietcrisis is het voor ondernemende burgers vrijwel onmogelijk hun ideeën te verwezenlijken met een zakelijke lening bij een bank. Gelukkig zijn er andere en betere vormen van financiering in opkomst.

De Verenigde Oost Indische Compagnie was de eerste naamloze vennootschap ter wereld die haar ondernemingsactiviteiten financierde met vrij verhandelbare aandelen. Na 2 eeuwen van expansie en financieel succes ging de VOC in 1799 ten onder aan corruptie en mismanagement.

De huidige economische crisis bewijst dat investeren in aandelen in NV’s nog steeds veel nadelen en risico’s kent. De bestuurders kennen hun aandeelhouders nauwelijks, aandeelhouders maken maar zelden een vuist jegens de raden van bestuur en het toezicht van de raden van commissarissen blijkt in tijden van crisis vaak onder de maat. ABN Amro en Ahold zijn beruchte voorbeelden. Dat moet beter kunnen.

Het kan beter met een klassieke rechtsvorm: de coöperatie. Coöperaties zijn verenigingen waarvan de leden tevens de eigenaren van het kapitaal van de vereniging zijn, zij kunnen delen in de winst. Statutair kan worden bepaald dat de wettelijke aansprakelijkheid van de leden is beperkt of zelfs uitgesloten. Voorbeelden uit het verleden zijn de zuivel- en de energiecoöperaties, die veel maatschappelijke vooruitgang hebben geboekt dankzij het kapitaal van een kleine groep zeer nauw betrokken burgers.

De coöperatie is de ideale rechtsvorm voor iedereen die wil ondernemen met betrokken burgers. Het is onbegrijpelijk dat overheden bij privatiseringen massaal hebben gekozen voor verkoop van collectieve voorzieningen via aandelen aan institutionele beleggers. De coöperatie had tot veel meer zeggenschap en betrokkenheid van burgers kunnen leiden. Als investeringsvehikel voor moderne en duurzame verbeteringen van onze leefomgeving door ondernemende burgers is de coöperatie helemaal terug.