Fyra definitief ontspoord?

In 2004 sluiten Nederlandse Spoorwegen een koopovereenkomst met het Italiaanse bedrijf AnsaldoBreda. Voor 21 miljoen euro per stuk koopt NS 16 treinstellen Fyra. Er zijn inmiddels 9 treinstellen betaald en geleverd. Ze zouden in 2007 gaan rijden. Pas op 9 december 2012 worden de treinstellen in gebruik genomen.

Van de 9 treinstellen konden er maar twee getest worden. De rest stond met schade aan de kant: twee met winterschade, een met brandschade na een vlamvattende accu, een vanwege grootschalige problemen met deuren, twee vanwege te veel vibraties tijdens het rijden en een vanwege tractieproblemen. In totaal zijn er 26 problemen gevonden. In een beoordeling kregen de twee treinstellen 1157 en 2019 strafpunten. Dat mogen er 10 zijn. De laatste rit van de Fyra was op 17 januari 2013.

NS willen nu met dit project stoppen. Dat levert tal van juridische vragen op: Welk recht is van toepassing, welke rechter zal bevoegd zijn, op welke wijze kan het contract worden verbroken, welke schade zal gevorderd kunnen worden? De verhaalbaarheid van de schade op de leverancier is ook een punt van zorg.

Naar Nederlands recht is een contract onder meer door ontbinding te beëindigen. Dan moet sprake zijn van een tekortkoming in de nakoming van de overeengekomen verplichtingen. De leverancier moet eerst de kans krijgen alsnog binnen redelijke termijn deugdelijk te leveren. Hij kan ontbinding weigeren als de tekortkoming ‘door haar aard of geringe betekenis’ de gevolgen ervan niet rechtvaardigt. Voor NS lijkt dit een in- koppertje.

Partijen waren vrij over dit alles andere afspraken te maken dan wettelijk als uitgangspunt is geregeld. Het is te hopen dat NS haar belangen en die van de Nederlandse staat contractueel wel deugdelijk heeft beschermd.